Op 15 januari 2020 bestond de muziekvereniging Excelsior 119 jaar. Vrijwel niemand weet uit eigen ervaring, hoe de wereld er in 1901, ten tijde van de oprichting, eruit zag.  Wassenaar was een dorp met 3.561 inwoners. ( nu ruim 26.000) Er reed toen nog geen electrische tram tussen Wassenaar en Den Haag. In kasteel Oud-Wassenaar kon je logeren voor € 1,60 een ontbijt kostte 35 eurocent  en een diner € 1,60. De kerk stond nog bijna in het midden van het dorp aan het Plein met de dorpspomp, de notabelen woonden aan en rond het Plein, de burgemeester in het Baljuwhuis, de dokter in de dokterswoning en de dominee in de pastorie. In januari 1901 werd de muziekvereniging Excelsior opgericht in de keuken van de familie De Smit aan het Plein. De aanleiding hiervoor was dat een groepje mannen een loterij clubje hadden en een prijs in de loterij wonnen. De al bestaande wens om een muziekvereniging op te richten kwam nu in beeld. De oprichters omschreven het doel van Excelsior:  'De Vereniging stelt zich ten doel de beoefening der instrumentale muziek'. Toen Excelsior werd opgericht was het een kleine vereniging. De vereniging groeide in de jaren uit tot een gezonde vereniging. Oude foto's getuigen daarvan. Excelsior is niet "wereldberoemd", maar een zekere bekendheid heeft zij wel. Een orkest bekend maken is al een hele prestatie, maar die bekendheid te behouden is een veel zwaardere opgave.

Gedurende de jaren zijn er een aantal dirigenten geweest. Oudere Wassenaarders herinneren zich nog de namen van de kapelmeester De Smit en van de dirigenten Veerman, Van Vessum, De Zwart, Brilleman, Van der Spek en Ruud Welle. Dirigent Brilleman leidde het orkest ruim 25 jaar en bracht het orkest in een hogere klasse. Zijn opvolger, Clemens van der Spek, benadrukte de persoonlijke verantwoordelijkheid van de musici. Ruud Welle heeft jarenlang de traditie van Excelsior voortgezet en de vereniging in de vaandelafdeling gehouden. Ruud Welle werd opgevolgd door Dick van der Plas. Excelsior is, net als vele andere muziekgezelschappen, onder aan de ladder begonnen. Men steeg in de loop van de jaren en kwam in de afdeling uitmuntendheid en daarna in de ereafdeling. Onder de bezielende leiding van dirigent Brilleman lukte het om in 1957  Excelsior naar de Vaandelafdeling te laten promoveren.

In de eerste dertig jaar van haar bestaan werd in tal van ruimtes gerepeteerd. Men begon in de keuken van de familie De Smit en daarna in zaaltjes bij cafés, een werkplaats van een bedrijf, het gebouwtje Sjalom aan de Duinrellweg en ook in het zaaltje boven het toenmalige Centraal Theater (waar vroeger Astra in de Langstraat was gevestigd). In de jaren dertig kreeg Excelsior de beschikking over Schoolstraat 9. In het pand uit 1744 (de vroegere Ooststraat geheten) was eerst een lagere school gevestigd "De Ambachts en Dorpsschool van Wassenaar en Zuytwijck". Later was er de PTT in gevestigd met de eerste Wassenaarse telefooncentrale.

Het  gebouw werd in 1989 grondig gerenoveerd en daardoor beschikt de muziekvereniging Excelsior thans over een mooie repetitieruimte. Excelsior staat thans onder leiding van dirigent Geert Schrijvers. Onder dirigent Vincent van den Bijlaard heeft Excelsior in  2001 en in 2006  deelgenomen aan de KNMO concoursen. Uitkomend in de vaandel afdeling (heet nu 1e Divisie)  en behaalde Excelsior in beide gevallen een 1e prijs met “wimpel”. Een grandioos resultaat, dat onder leiding van Henk Oenema in 2011 en 2016 wederom is voortgezet met een eerste prijs! Voor de huidige dirigent Geert Schrijvers een uitdaging om dit ook in 2021 te continueren.

Meer weten? Koop het jubileumboek "EEN EEUW EXCELSIOR"! - Over muzikaal Wassenaar rond 1900 - Over de oprichters - De muzikale ontwikkelingen en de successen - De dirigenten en het bestuur - De repetitieruimten - De oude drumband - De Wassenaarse families in Excelsior - De vele donateurs en tientallen foto's. De bekende Wassenaarse historicus Robert van Lit schreef in samenwerking met Theo Knechten en Ton van den Oever een uiterst beeldend boek onder de titel "Een Eeuw Excelsior". Dit fraai uitgevoerde boek is bij de vereniging  Excelsior voor  € 12,50 te koop. Met deze aankoop  heeft u een bijzonder naslagwerk in huis.